Ten lek o działaniu 100 razy silniejszym od morfiny znany jest od lat 60. XX wieku i do dziś stosowany jest w leczeniu silnego i przewlekłego bólu. Mowa o fentanylu – silnie działającym leku przeciwbólowym, który najczęściej znany jest pod postacią plastrów przeznaczonych do stosowania na skórę lub tabletek. Choć fentanyl jest lekiem stosowanym na wyraźne wskazanie lekarza i wyłącznie pod jego kontrolą, może prowadzić do silnego uzależnienia, działając na mózg podobnie jak heroina i wiążąc się z receptorami opioidowymi organizmu. Brak kontroli nad stosowaniem może w szybkim tempie stać się przyczyną nałogu – jak rozpoznać jego objawy i jak przebiega leczenie uzależnienia od fentanylu?
Fentanyl – najsilniejszy lek przeciwbólowy na świecie
Z uwagi na swoje silne działanie fentanyl bywa nazywany najsilniejszym lekiem przeciwbólowym na świecie – jego działanie jest mocniejsze 100 razy niż działanie morfiny. Dlatego też nie jest on zwykle lekiem pierwszego wyboru lekarzy, którzy rekomendują go pacjentom wówczas, gdy słabsze opioidowe leki nie wykażą skuteczności wobec dolegliwości bólowych. Leczenie fentanylem stosowane jest m.in. w celu krótkotrwałego leczenia bólu u pacjentów onkologicznych, u pacjentów z bólem przewlekłym lub zmagających się z dotkliwym bólem po przebyciu zwału serca. Niemniej jednak terapia z wykorzystaniem tego leku obarczona jest ryzykiem uzależnienia. Co sprawia, że lek ten ma tak silny potencjał uzależniający?
Dlaczego fentanyl jest tak niebezpieczny?
Fentanyl, oddziałując na mózg, wpływa na zlokalizowany w nim ośrodek nagrody. Stosowanie leków zawierających go w swym składzie wiąże się z wywołaniem poczucia euforii. Jednak regularne sięganie po fentanyl skutkuje szybkim zwiększeniem tolerancji organizmu na określoną dawkę narkotyku – w efekcie u osoby, u której rozwija się nałóg, konieczne jest stopniowe zwiększanie dawek, aby uzyskać pożądany rezultat euforii i ulgi. Konsekwencją rozwijającego się uzależnienia jest podporządkowanie niemal każdego aspektu życia przyjmowaniu narkotycznej substancji. Fentanyl stopniowo przejmuje kontrolę nad samodzielnym podejmowaniem decyzji, relacjami, poczuciem własnej wartości, zdrowiem i samodzielnością osoby zmagającej się z nałogiem, wpychając ją w błędne i wyniszczające koło przymusowego sięgania po szkodliwą substancję. Przyjmuje się, że dawka śmiertelna to zaledwie… 2 miligramy fentanylu, m.in. dlatego jego niekontrolowane przyjmowanie jest tak niebezpieczne i łatwo go przedawkować.
Jakie są objawy uzależnienia od fentanylu?
Osoba, u której pojawia się nałóg, samodzielnie i bez kontroli lekarza może zacząć zwiększać zarówno przyjmowane dawki leku zawierającego fentanyl, jak i częstotliwość jego stosowania. W przypadku braku możliwości zażycia uzależniającej substancji, staje się nerwowa, rozdrażniona, odczuwa silną i trudną do powstrzymania potrzebę przyjęcia kolejnej dawki leku. Poza tym symptomy rozwijającego się uzależnienia są zbliżone do tych, które towarzyszą uzależnieniu od pozostałych opioidów. To m.in. objawy grypopodobne, świąd skóry, dolegliwości ze strony układu pokarmowego, nudności, wymioty, bezsenność czy rozszerzenie źrenic. Na uwadze warto mieć fakt, że z racji silnego działania fentanylu, jego przedawkowanie jest niezwykle łatwe i wymaga natychmiastowej pomocy medycznej.
Leczenie uzależnienia od fentanylu
Życie wolne od nałogu jest możliwe, niestety samodzielne odstawienie fentanylu rzadko przynosi zamierzony skutek. Bez pomocy specjalisty może być niezwykle trudno przetrwać osobie zmagającej się z nałogiem dotkliwe i przykre objawy zespołu odstawiennego, które mogą pojawić się już w ciągu kilku godzin po odstawieniu leku i obejmują szereg dolegliwości (m.in. wymioty, drgawki, biegunkę czy problemy ze snem).
Specjalistyczne wsparcie i pomoc doświadczonego terapeuty często okazują się jedyna drogą pozwalającą skutecznie, choć nie bez walki, zmierzyć się z nałogiem. Terapia dobierana jest indywidualnie – w zależności od stanu zdrowia pacjenta, stopnia uzależnienia i możliwości. W niektórych przypadkach obejmuje ona zastępowanie fentanylu innymi substancjami o podobnym działaniu, ale mniejszej szkodliwości dla zdrowia pacjenta, w innych dąży do stopniowej lub całkowitej abstynencji poprzez stosowanie blokerów receptorów opioidowych. Te formy terapii często łączone bywają z innymi procesami, takimi jak terapia behawioralna lub grupowa. Warto pamiętać także, że profesjonalny ośrodek leczenia uzależnień będzie w stanie zaoferować wsparcie także rodzinie pacjenta i pomóc jej uporać się z trudnymi emocjami lub objawami współuzależnienia.
Uzależnienie od fentanylu – początki, objawy i terapia
Uzależnienie od fentanylu to poważny problem, który dotyka coraz większą liczbę osób. Warto zrozumieć, jakie są jego początki, objawy oraz dostępne formy terapii, aby móc skutecznie pomóc sobie lub bliskim. W tym artykule przedstawimy również, jak wygląda wsparcie w ośrodkach terapeutycznych, takich jak Szansa na Wolność, oraz jak bliscy mogą wspierać osoby zmagające się z tym uzależnieniem.
Rozpoznawanie problemu
Fentanyl to syntetyczny opioid, który jest znacznie silniejszy od morfiny. Jego stosowanie może prowadzić do szybkiego uzależnienia, nawet w przypadku krótkotrwałego użycia. Osoby, które zaczynają stosować fentanyl, często nie zdają sobie sprawy z ryzyka, jakie to niesie. Warto zwrócić uwagę na zmiany w zachowaniu, które mogą wskazywać na problem z uzależnieniem.
Początki uzależnienia
Uzależnienie od fentanylu często zaczyna się niewinnie – od stosowania leku w celach medycznych, na przykład w leczeniu bólu. Z czasem, z powodu działań niepożądanych lub zwiększonej tolerancji, osoba może zacząć zażywać go w większych ilościach lub częściej. Warto pamiętać, że uzależnienie nie jest oznaką słabości, lecz poważnym schorzeniem wymagającym wsparcia.
Objawy i konsekwencje
Osoby uzależnione od fentanylu mogą doświadczać różnorodnych objawów, które wpływają na ich życie codzienne. Objawy te mogą obejmować:
- Zmiany nastroju, w tym depresję i lęk
- Problemy z koncentracją
- Izolację społeczną
- Problemy zdrowotne, takie jak bóle głowy czy problemy z układem oddechowym
- Objawy odstawienia, takie jak drżenie, poty, bóle mięśni
Konsekwencje uzależnienia mogą być poważne, prowadząc do pogorszenia zdrowia psychicznego i fizycznego, a także problemów w relacjach z bliskimi.
Mity vs fakty
Wokół uzależnienia od fentanylu krąży wiele mitów, które mogą utrudniać zrozumienie problemu. Oto kilka z nich:
- Mit: Uzależnienie dotyczy tylko osób, które nadużywają leki.
- Fakt: Uzależnienie może wystąpić nawet przy stosowaniu leków przepisanych przez lekarza.
- Mit: Osoby uzależnione są leniwe i nie chcą się zmienić.
- Fakt: Uzależnienie to choroba, która wymaga profesjonalnej pomocy.
Dostępne formy terapii
W leczeniu uzależnienia od fentanylu dostępne są różnorodne formy terapii. W ośrodku Szansa na Wolność oferujemy:
- Indywidualną terapię psychologiczną
- Grupowe sesje wsparcia
- Programy terapeutyczne dostosowane do potrzeb pacjenta
Każdy pacjent jest traktowany indywidualnie, co pozwala na skuteczniejsze leczenie.
Jak wygląda pobyt w ośrodku?
Pobyt w naszym ośrodku jest kameralny, co sprzyja budowaniu relacji i wsparcia w grupie. Zazwyczaj w jednym czasie przebywa około 10 osób, co pozwala na indywidualne podejście do każdego pacjenta. Nasz zespół składa się z 5 specjalistów, którzy oferują kompleksową opiekę i wsparcie.
Rola bliskich i współuzależnienie
Wsparcie bliskich jest niezwykle ważne w procesie leczenia. Osoby współuzależnione często również potrzebują wsparcia, aby zrozumieć swoje emocje i nauczyć się, jak pomagać bez szkodzenia sobie. Warto rozważyć uczestnictwo w grupach wsparcia dla rodzin osób uzależnionych, które mogą pomóc w radzeniu sobie z trudnościami.
Jak zacząć (dyskretnie)
Jeśli zauważasz u siebie lub u bliskiej osoby objawy uzależnienia od fentanylu, pierwszym krokiem jest skontaktowanie się z profesjonalistą. Możesz to zrobić dyskretnie, nie obawiając się stygmatyzacji. W ośrodku Szansa na Wolność oferujemy konsultacje, które pomogą Ci zrozumieć sytuację i podjąć dalsze kroki.
FAQ
- Jakie są objawy uzależnienia od fentanylu?
Objawy mogą obejmować zmiany nastroju, problemy z koncentracją, izolację społeczną oraz objawy odstawienia. - Czy uzależnienie od fentanylu można leczyć?
Tak, uzależnienie od fentanylu można leczyć. Wymaga to jednak profesjonalnej pomocy i wsparcia. - Jak długo trwa terapia?
Czas terapii jest indywidualny i zależy od wielu czynników, w tym od stopnia uzależnienia i postępów w leczeniu. - Co zrobić, jeśli bliska osoba jest uzależniona?
Warto zachować empatię i zrozumienie oraz zachęcić do skorzystania z profesjonalnej pomocy. - Czy terapia jest kosztowna?
Wiele ośrodków, w tym Szansa na Wolność, oferuje różne formy wsparcia, w tym programy dostosowane do możliwości finansowych pacjentów.
Zakończenie
Uzależnienie od fentanylu to poważny problem, ale możliwe jest skuteczne leczenie i powrót do zdrowia. Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich zmaga się z tym uzależnieniem, nie wahaj się szukać pomocy. Ośrodek Szansa na Wolność jest miejscem, gdzie znajdziesz wsparcie i zrozumienie. Skontaktuj się z nami już dziś, aby dowiedzieć się więcej o dostępnych formach terapii i rozpocząć swoją drogę do wolności.
