Zolpidem to lek nasenny, należący do grupy tzw. leków „Z” (obok zopiklonu i zaleplonu), który stosowany jest w krótkotrwałym leczeniu bezsenności. Działa na receptory GABA w mózgu, wpływając na szybkie wywołanie snu. Choć początkowo uznawany był za bezpieczniejszą alternatywę dla klasycznych benzodiazepin, z czasem okazało się, że także zolpidem może prowadzić do uzależnienia psychicznego i fizycznego, zwłaszcza przy długotrwałym lub niewłaściwym stosowaniu.

Czym jest uzależnienie od zolpidemu?

Uzależnienie od zolpidemu rozwija się zwykle niepostrzeżenie. Pacjenci początkowo przyjmują lek zgodnie z zaleceniem lekarza – zazwyczaj przez 2–4 tygodnie. Jednak w miarę upływu czasu może dojść do tolerancji (konieczności zwiększania dawki dla osiągnięcia efektu) oraz uzależnienia psychicznego, gdy chory zaczyna wierzyć, że bez tabletki nie zaśnie. W skrajnych przypadkach pojawia się również uzależnienie fizyczne, objawiające się zespołem abstynencyjnym po odstawieniu.

Do typowych objawów nadużywania zolpidemu należą:

• trudności w zasypianiu bez leku,
• przyjmowanie większych dawek niż zalecane,
• zaburzenia pamięci i koncentracji,
• senność i otępienie w ciągu dnia,
• drażliwość, lęk, a nawet stany depresyjne,
• epizody nieświadomych zachowań (np. jedzenie czy prowadzenie samochodu we śnie).

Objawy odstawienia zolpidemu

Nagłe przerwanie przyjmowania wysokich dawek może prowadzić do zespołu abstynencyjnego, który w przypadku zolpidemu bywa zbliżony do objawów odstawienia benzodiazepin. Występują m.in.:

• nasilona bezsenność,
• lęk, niepokój, napady paniki,
• bóle głowy i mięśni,
• drżenie, potliwość, kołatanie serca,
• w ciężkich przypadkach – omamy, napady drgawkowe.

Dlatego odstawienie leku powinno odbywać się stopniowo i pod kontrolą lekarza.

Leczenie uzależnienia od zolpidemu – etapy terapii

1. Diagnostyka i detoksykacja

Proces leczenia rozpoczyna się od dokładnej diagnozy, obejmującej wywiad medyczny, psychiatryczny i analizę przyjmowanych dawek. W przypadku długotrwałego stosowania konieczne jest przeprowadzenie kontrolowanej detoksykacji – stopniowego zmniejszania dawki lub zastąpienia zolpidemu benzodiazepiną o dłuższym czasie działania, a następnie jej powolnego odstawiania. Ma to na celu minimalizację ryzyka ciężkich objawów abstynencyjnych.

2. Leczenie farmakologiczne wspomagające

W zależności od potrzeb pacjenta lekarz może wprowadzić środki wspierające proces leczenia:

• leki przeciwlękowe i przeciwdepresyjne (w razie współwystępowania zaburzeń nastroju),
• preparaty ułatwiające regulację snu (np. melatonina),
• środki stabilizujące układ nerwowy w okresie odstawienia.

3. Psychoterapia i praca nad mechanizmami uzależnienia

Najważniejszym elementem leczenia jest psychoterapia. Uzależnienie od zolpidemu rzadko rozwija się w izolacji – często współistnieje z bezsennością przewlekłą, lękiem, depresją czy stresem. Psychoterapia pozwala zidentyfikować przyczyny sięgania po lek oraz wypracować zdrowsze mechanizmy radzenia sobie.
Najczęściej stosowane są:

• terapia poznawczo-behawioralna (CBT-I) – ukierunkowana na leczenie bezsenności,
• terapia uzależnień – praca nad schematami myślowymi i emocjonalnymi,
• trening relaksacyjny – techniki oddechowe, medytacja, higiena snu.

4. Leczenie w ośrodku stacjonarnym

W przypadkach ciężkiego uzależnienia lub współwystępowania innych zaburzeń (np. alkoholizmu, depresji) zaleca się terapię w specjalistycznym ośrodku leczenia uzależnień. Takie leczenie zapewnia całodobową opiekę medyczną i psychologiczną oraz kompleksowe wsparcie w procesie wychodzenia z nałogu.

5. Profilaktyka nawrotów

Utrzymanie abstynencji od zolpidemu wymaga długoterminowego wsparcia. Kluczowe są:

• udział w grupach wsparcia (np. grupy dla osób uzależnionych od leków),
• regularne wizyty u terapeuty,
• rozwijanie zdrowych nawyków snu,
• dbanie o higienę psychiczną i równowagę emocjonalną.

Zolpidem a uzależnienie – podsumowanie

Leczenie uzależnienia od zolpidemu wymaga wielowymiarowego podejścia – od medycznego nadzoru przy detoksykacji, przez psychoterapię, aż po długofalową profilaktykę nawrotów. Kluczem do sukcesu jest nie tylko odstawienie leku, ale także rozwiązanie problemów, które doprowadziły do jego nadużywania – najczęściej bezsenności, lęku czy przewlekłego stresu. Dzięki profesjonalnej pomocy możliwe jest odzyskanie zdrowia, lepszej jakości snu i pełnej kontroli nad własnym życiem.